Türkiye

Türkiye

Sri Lanka-Türkiye Siyasi İlişkileri

Genel Bakış

Sri Lanka ve Türkiye ilişkileri 19. yüzyıla kadar uzanan derin bir geçmişe sahiptir ve halihazırda iki ülke son derece dostane kardeşlik ilişkilerine sahip olup iki ülke halklarının yararına gelişmeye ve güçlenmeye devam etmektedir. Neredeyse belgelenmiş kanıt bulunmamakla birlikte, bazı tarihçiler, Selçuk Türkleri döneminde bile baharat, tarçın ticareti ve dini nedenlerle etkileşimde bulunulduğunu öne sürmektedir. Osmanlı Sultanı II. Abdülhamid zamanında, muhtemelen 1864’te Osmanlı Sri Lanka Galle’de bir Fahri Konsolosluk kurdu. Ayrıca imparatorluk gemisi (Ertuğrul) Japonya’ya seyahat ederken lojistik ihtiyaç için 1 Kasım 1889’da Kolombo’ya yanaşmıştır. Türkiye, 4 Şubat 1948’de Sri Lanka’nın bağımsızlığından sonra Sri Lanka ile resmi diplomatik ilişkiler kuran ve tanıyan ilk ülkelerden biridir. O zamandan beri siyasi, ekonomik, kültürel, teknolojik ikili ilişkiler, iki ülke ve iki halk arasındaki temaslar kat kat artmıştır.  Sri Lanka bu yıl Bağımsızlığın 73. Yıldönümünü kutlarken, Sri Lanka ve Türkiye 73 yıllık diplomatik ilişkilerininin kilometre taşına ulaşmıştır. Sri Lankalılar, Türkiye’nin dostluğuna her zaman gerçek bir dost olarak kıymet vermiş ve Türkiye, sıkıntı ve zorluklarda Sri Lankalıların yanında yer almıştır. Ekselansları Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 2005 yılında Başbakan iken, 2004 yılındaki Tsunami’nin ardından Sri Lanka’yı ziyaret ederek Tsunami’den etkilenen Sri Lanka halkına dayanışma göstermiş ve Sri Lanka’nın güneyindeki Midigama’da ailelere konut yerleşimleri hediye etmiştir. Tsunami’den etkilenen Sri Lankalılar bugün dahi Türk hükümetine ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’a şükranlarını sunmaktadırlar. Sri Lanka ayrıca, Sri Lanka hükümetinin Covid-19 salgınına karşı savaşma çabalarını kullanması için kısa süre önce Sri Lanka’ya gönderilen tıbbi bağışlar için minnettardır.  Dönemin Cumhurbaşkanı Ekselansları Mahinda Rajapaksa’nın 2008’de Türkiye’ye resmi ziyareti ve Türk Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun karşılıklı ziyaretleri, iki ülke arasındaki bağı daha da güçlendirmiştir. Sri Lanka’nın 7. Cumhurbaşkanı olan Ekselansları Gotabaya Rajapaksa’nın ulusal politika çerçevesi aracılığıyla vizyoner liderliği, “Refah ve İhtişam Manzaraları” Sri Lanka’yı bölgede müreffeh, barışçıl ve kalkınan bir ülke yapmak için arzu edilen hedeflere ulaşmaya yönlendirmektedir. Ekselansları Gotabaya Rajapaksa ve Ekselansları Recep Tayyip Erdoğan arasındaki dostluk ve iki liderin kararlılığı, çeşitli alanlarda işbirliğini artıracak ve Sri Lanka ile Türkiye arasında uzun süredir devam eden kardeşlik ilişkilerini geliştirecektir.  1948’de bağımsızlığa kavuştuktan sonra, iki ülke arasında resmi diplomatik ilişkiler kuruldu. Yeni Delhi’deki Türk Misyonu eşzamanlı olarak Sri Lanka’ya akredite edilirken, Kahire’deki Sri Lanka Misyonu eşzamanlı olarak Türkiye’ye akredite edildi. Ancak, Sri Lanka Tel Aviv’de yerleşik Misyonunu açtığında, Türkiye ile ilişkiler, Sri Lanka’nın Ankara’da mukim Misyonunu açtığı 2012 yılına kadar bu Misyon aracılığıyla yürütülmüştür. Ertesi yıl, 2013 yılında ise Türkiye, Kolombo’da yerleşik Temsilciliğini açmıştır.

Üst Düzey Ziyaretler

1. Eski Başbakan Ranasinghe Premadasa 1986 yılında Türkiye’yi ziyaret etmiştir. Ziyaret, Sri Lanka’dan Türkiye’ye yapılan ilk en üst düzey ziyaret olmuştur.

2. 2005’teki tsunami felaketinin hemen ardından Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Sri Lanka’yı ziyaret ederek tsunami kurbanlarına yardım götürmüş ve 10 Şubat 2005’te dönemin Başbakanı olan Cumhurbaşkanı Mahinda Rajapaksa ile yaptığı görüşmelerde etkilenen insanların hayatlarının yeniden inşa edilmesine yönelik yardımın devam edeceğine söz verdi. Türkiye Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan, Matara Şehri Yenileme Eylem Programı (McRAP) yardımıyla yepyeni bir Model İlçe inşaatının başlaması münasebetiyle Weligama’nın Midigama kentinde düzenlenen törende Baş Konuk olmuştur. Bu, bir Türk Başbakanının Sri Lanka’ya yaptığı ilk ziyarettir.

3. Eski Türk Başbakan Yardımcısı Mehmet Ali Şahin, Sri Lanka’yı ziyaret etmiş ve 23 Aralık 2006 tarihinde Aralık 2004 tsunamisi mağduru olan ailelerin yararına Matara İlçesindeki 450 konutluk Midigama Evleri Köyünün açılışını yapmıştır.

4. Sri Lanka Eski Cumhurbaşkanı Mahinda Rajapaksa, Cumhurbaşkanı iken 2008 yılında Türkiye Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün daveti üzerine dört günlük resmi bir ziyaret için Türkiye’yi ziyaret etti. Sri Lanka Devlet Başkanı Mahinda Rajapaksa’nın 2008 yılında gerçekleştirdiği ziyaret, Sri Lanka’dan Türkiye’ye ilk Cumhurbaşkanlığı ziyareti olmuştur.

5. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Dışişleri Bakanı Mangala Samaraweera’nın davetlisi olarak 14-15 Haziran 2016 tarihlerinde Sri Lanka’ya resmi bir ziyaret gerçekleştirdi. Bu, bir Türk Dışişleri Bakanı’nın Sri Lanka’ya yaptığı ilk resmi ziyaretti.

6. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu Türkiye ile Sri Lanka arasındaki ikili ilişkileri geliştirmek amacıyla 28 Ocak 2022 tarihinde Sri Lanka’ya resmi bir ziyarette bulundu. Bu ziyaret, Sayın Bakanın Sri Lanka’ya ikinci resmi ziyareti oldu.

İki Ülke Arasında Yürürlükte Olan Anlaşma / Mutabakat Muhtıraları

1. Sri Lanka Demokratik Sosyalist Cumhuriyeti Hükümeti ile Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Ekonomik ve Teknik İşbirliği Anlaşması.

2. Sri Lanka Demokratik Sosyalist Cumhuriyeti Hükümeti ile Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti arasında İkili Hava Hizmetleri Anlaşması.

3. Sri Lanka Demokratik Sosyalist Cumhuriyeti ile Türkiye Cumhuriyeti Arasında Suçluların İadesine İlişkin Antlaşma.

4. Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı Stratejik Araştırma Merkezi ile Sri Lanka Demokratik Sosyalist Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı Lakshman Kadirgamar Uluslararası İlişkiler ve Stratejik Araştırma Enstitüsü arasında İşbirliği Mutabakatı.

5. Sri Lanka Demokratik Sosyalist Cumhuriyeti Sri Lanka Telekomünikasyon Düzenleme Komisyonu (TRCSL) ile Türkiye Cumhuriyeti Bilgi ve İletişim Teknolojileri Kurumu (BTK) arasında Mutabakat Muhtırası.

6. Sri Lanka Demokratik Sosyalist Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı ile Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı arasında Diplomatik Eğitim, Bilgi Alışverişi ve Dokümantasyon Konusunda İşbirliği Mutabakatı.

7. Sri Lanka’nın Sabaragamuwa Eyaleti ile Türkiye’nin Gaziantep şehri arasında Eşleştirme Anlaşması.

8. Sri Lanka Demokratik Sosyalist Cumhuriyeti Hükümeti ile Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Ticaret Anlaşması

9. Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Sri Lanka Demokratik Sosyalist Cumhuriyeti Arasında Gelir Üzerinden Alınan Vergilerde Çifte Vergilendirmeyi Önleme ve Vergi Kaçakçılığı ile Vergiden Kaçınmaya Engel Olma Anlaşması

10. Gümrük Konularında İşbirliği ve Karşılıklı İdari Yardım Anlaşması